Op deze kaart uit 1782 is een schets gemaakt van Hooidonk. Ter vergelijking zie je links de huidige situatie in 2025 als luchtfoto. Rechts de situatie in 1782. Rechtsboven is de doorgaande weg tussen Breugel en Nederwetten al goed herkenbaar.

Hooidonk in 2025 en 1782

Van de oude kaart is af te leiden dat de bewoning bij Hooidonk meerdere malen in de geschiedenis is verschoven. Van 1146 tot 1650 is het eiland in bezit geweest van het klooster Hooidonk. De watermolen bestond voor die tijd al maar onbekend is verder wie er woonden op het eiland. De gebouwen van het klooster hebben zich in de middeleeuwen verder uitgebreid. Na het eind van de 80 jarige oorlog kwam het klooster en haar bezittingen in bezit van de nieuwe (Protestantse) Republiek, en werd opgeheven. De kloostergebouwen werden uiteindelijk afgebroken in de loop van de 18e eeuw en de restanten waarschijnlijk verkocht als bouwmateriaal.

Bij het klooster stond origineel een hoeve genaamd de Veehuijzische Hoeve. Deze is afgebrand in 1855. Later werd een nieuwe hoeve gebouwd genaamd de Agnes Hoeve.
In de periode na de afbraak van de kloostergebouwen zijn er meerdere boerderijen met erf gebouwd op het kloostereiland na 1782. Door felle gevechten in de Tweede Wereldoorlog zijn de meeste boerderijen echter afgebrand en gesloopt. Thans resteren nog een schuur, twee woonhuizen en een modern opgebouwde kapel. Het grote woonhuis met schuur is ongeveer gebouwd waar vroeger de Veehuijzische Hoeve, en later de Agnes Hoeve stond.

In de 19e eeuw zijn er enkele boerderijen gebouwd aan de weg Breugel – Nederwetten. Na de Tweede Wereldoorlog zijn hier nog enkele woningen bijgebouwd. De boerderijen op het eiland zijn dus in feite verschoven vanaf het eiland naar deze weg.

De geschiedenis van Hooidonk beperkt zich niet tot het kloostereiland. De Hooidonkse akkers en het gebied Stakenburg hebben een rijke geschiedenis waar al duizenden jaren mensen hebbben gewoond. Op deze site zullen we hier nog meer artikelen over gaan schrijven.

Dit artikel is geïnspireerd door het artikel van Erfgoedvereniging De DrijeHornick over de Agnes Hoeve.

Frank Raaijmakers

Bronnen:
https://drijehornick.nl/dorpen/de-agnes-hoeve/

Hooidonk 1146-1650 – Geschiedenis en archeologie van een adellijk vrouwenklooster – Nico Arts en Hans van den Heuvel