In 2001 vond ik met mijn metaaldetector op een akker bij Stakenburg in Breugel een oude bijl.
Helaas was de bijl erg instabiel met veel bronsrot. Door bronsrot verpoedert het originele materiaal en ontstaan er vervormingen, bulten en putten in het oppervlak van het voorwerp.
Ik heb hem geconserveerd met paraffine en – waarschijnlijk verkeerd – met een dremel ontdaan van de bronsrot. Na dit proces is de bijl verder gelukkig ook niet meer achteruit gegaan, en is hij hedendaags in een goede conditie.
Na het aanmelden van deze bijzondere vondst bij het ROB (Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek), heb ik hem voor determinatie naar de vakman op Bronstijd bijlen; dhr. Butler van de universiteit van Groningen gestuurd. Deze heeft – samen met zijn assistente mevr. Steenstra – de bijl gedetermineerd als zijnde een randbijl van het Oldenburg II type, dateerbaar rond 1200 voor chr.
Hoe de bijl in de omgeving van het huidige gebied Stakenburg terecht is gekomen blijft een raadsel. Waarschijnlijk een offer. Dergelijke bijlen waren toentertijd een kostbaar bezit waar je niet zomaar afscheid van nam. In de Bronstijd was het gebruikelijk om voorwerpen zoals bijlen te offeren. Dit gebeurde vaak in natte gebieden in de buurt van rivieren, beken of moerassen. Waarschijnlijk hadden deze offers een rituele betekenis.
Het is een mooi object uit een ver verleden wat aantoont dat deze streek al duizenden jaren bewoond is. Het is bekend dat de omgeving van Hooidonk en Stakenburg van uitzonderlijke waarde is als het gaat om geschiedenis en archeologie.
Voor detectorzoekers is het vinden van een bronzen bijl één van de vondsten uit de lijst van wensen. Gelukkig mocht ik dit meemaken.
Karel Beks
Even een kleine correctie: het is geen hielbijl, maar een randbijl.
Een kleinigheidje, maar toch.