In september dit jaar is het 80 jaar geleden dat onze streek werd bevrijd van de Duitse bezetter. De spectaculaire operatie Market Garden bleek strategisch geen succes, echter was het natuurlijk voor de lokale bevolking van Oost-Brabant de bevrijding waarop men al zo lang op gewacht had. Op 17 september sprongen duizenden Amerikaanse parachutisten van de 101 Airborne Divisie hun vliegtuigen uit boven de Sonse Heide. De week die daarop volgde stonden in het teken van zware gevechten in de omliggende dorpen waarbij vele militairen maar ook burgers werden gedood. De zwaarste gevechten in onze regio vonden plaats rond Son, Best, Veghel en Eerde.
De gevechten bij Best in de Sonse bossen waren bijzonder bloedig. Wat begon als een simpele missie om de brug bij Best te veroveren resulteerde in een slag van 3 dagen tussen Duitse en Amerikaanse troepen. Naar schatting kwamen in dit gebied zo’n 5000 troepen met elkaar in gevecht. Zeker 800 Duitsers vonden hierbij de dood. Sporen en monumenten van deze slag zijn overigens nog te zien vandaag de dag. Bijzonder aan deze slag was dat hier in deze bossen twee Medal of Honor ontvangers een dag na elkaar sneuvelden (Robert Cole en Joe Mann). De Medal of Honor is de hoogste Amerikaanse militaire onderscheiding.
Borstembleem van de Duitse Luftwaffe. Aan de onderkant zat origineel een hakenkruis die werd vastgehouden door de adelaar. Waarschijnlijk is dit item verloren gegaan bij de hevige gevechten tussen Son en Best. Vindplaats: Sonse bossen (Karel Beks).
De Duitse tegenaanval via Hooidonk
Nadat de Sonse kanaalbrug werd opgeblazen door de Duitsers op 17 september, werd er door Britse genietroepen vrij snel een tijdelijke Baileybrug gebouwd. Amerikaanse troepen konden Eindhoven bevrijden op 18 september.
19 september 1944
De 107e Panzerbrigade had als doel om Son aan te vallen en Sint-Oedenrode in te nemen. Als deze actie zal slagen dan zou de Geallieerde corridor flink in de problemen komen en de opmars naar Arnhem zeker mislukken.
40 tanks verzamelden zich in de bossen tussen Gerwen en Lieshout voor een aanval op Son. De Dommel was een te grote hindernis om ook Eindhoven aan te vallen dus zou men Son vanuit het zuidoosten aanvallen. Bovendien zou de grote Duitse troepenmacht aan de kant van Best zich dan oostwaarts bewegen en dan zou Son aan twee kanten worden aangevallen. Aan het eind van de middag trokken de Duitse tanks langs de kanaaldijk richting de Sonse brug. De Duitse commandant had niet al zijn tanks frontaal gestuurd maar begon met een kleinere groep de aanval. Burgers te fiets kwamen de Amerikanen waarschuwen voor de aankomende tanks en soldaten. Direct werden de Sonse kerktoren en het schoolgebouw getroffen door tankvuur. Amerikaanse troepen reageerden snel met geweer- en anti-tankvuur. Een Britse vrachtwagen die net over de brug reed werd geraakt door een Duitse tank. Meerdere Britten kwamen hierbij om het leven. Even later werd de voorste Duitse tank uitgeschakeld door een anti-tank kanon.
De Duitsers vanuit Best zaten nog in een hevig gevecht met de Amerikanen in de bossen tussen Son en Best. Dit was een tegenvaller voor de Duitse tankmacht. Toch was de aanval redelijk succesvol. De corridor richting Arnhem was immers enkele uren gesloten en er waren slachtoffers gemaakt. De aanval werd uiteindelijk afgeslagen omdat Amerikaanse versterkingen net op tijd was voor deelname aan de strijd (327e Glider Infanterie Regiment). Zij waren slechts enige momenten eerder geland op de Sonse Heide. Zeker twee Duitse tanks werden uitgeschakeld. In de daarop volgende avond werden verdedigingslinies gegraven en mijnenvelden gelegd bij het kanaal.
Complete speld van de Duitse NSDAP. Deze is gevonden bij de Eksterlaan tussen Gerwen en Lieshout (Frank Raaijmakers). Mogelijk van de Duitse 107e Panzerbrigade die zich hier verzamelde voor de aanval op Son.
20 september 1944
De volgende dag vielen de Duitsers opnieuw aan tot ieders verbazing. Op dezelfde manier maar nu in de vroege morgen, Via dezelfde weg langs de kanaaldijk en ook vanuit de Hooidonkse akkers en Stakenburg. Waarschijnlijk kwamen zij vanuit het gehucht Hooidonk dwars over de Hooidonkse akkers en langs de rechteroever van de Dommel. Door beschietingen vanuit beide kanten leed Hooidonk zware schade aan enkele boerderijen en schuren. Toen de Duitsers aankwamen bij Son beschoten ze de omgeving van de brug waardoor de Geallieerde opmars weer onderbroken werd. En volgde een fel gevecht waarbij Britse en Duitse tanks in gevecht waren. Rond middernacht sloten ook Amerikaanse soldaten aan die arriveerden uit Eindhoven. Uiteindelijk werd de Duitse aanval toch weer afgeslagen, vooral door de inzet van de Britse tanks. Dit keer werden 4 Duitse tanks uitgeschakeld, waaronder zeker 1 Tiger tank. Na deze twee aanvallen besefte de Duitse commandant dat verder aanvallen geen zin meer had. De troepen in de Sonse bossen waren immers verslagen en het kanaal bleek toch een te grote hindernis voor de Duitse tanks.
Een Duitse Panther tank bij het kanaal richt zijn vizier op Son.
Enkele dagen later op 24 september was een nieuwe Duitse tegenaanval bij Koevering (Sint-Oedenrode) zeer succesvol. De corridor werd 48 uur afgesloten door zware gevechten. Dit zou later één van de redenen zijn waarom de hele operatie Market Garden strategisch was mislukt.
Hieronder nog twee bodemvondsten die in de omgeving gevonden zijn.
Badge van de Britse Royal Air Force (RAF). Dit embleem werd gedragen op mutsen en petten van personeel van de Britse luchtmacht. Gevonden vlakbij Heerendonk, Breugel (Frank Raaijmakers).
Uniformknoop van de Duitse Marine (kriegsmarine) uit 1940. Hoe deze knoop terecht is gekomen op een Gerwense akker is onbekend. Vindplaats bij het Huysven (Frank Raaijmakers).
Frank Raaijmakers
Bronnen:
Hell’s Highway deel 1 – George E. Koskimaki
It Never Snows in September – Robert J. Kershaw
Geef een reactie