In het voorjaar van 2020 werd een gouden ring gevonden bij Hooidonk. De ring is gedateerd in de tweede helft van de 16e eeuw. Het is een gouden damesring van 22 karaat met veelkleurig email en parel. Deze bijzondere ring zal zeker een rijke eigenares gehad hebben en is uiterst zeldzaam om te vinden.
Helaas hebben al die jaren in de grond ervoor gezorgd dat het email en de parel uit de ring zijn verdwenen. Maar na een geslaagde restauratie is het toch gelukt om de ring in volle glorie te herstellen.

Gouden ring van Hooidonk

De vraag blijft nu wie de eigenaar geweest kan zijn van deze ring. We zullen het nooit helemaal zeker weten, maar de meest voor de hand liggende verklaring is het klooster van Hooidonk. De ring is namelijk gevonden nabij dit voormalig middeleeuwse klooster.

Klooster Hooidonk
Tussen 1146 en 1650 heeft dit klooster bestaan op wat nu het ‘Kloostereiland van Hooidonk’ wordt genoemd. Na de 80 jarige oorlog werd dit klooster opgeheven en in de 18e eeuw zijn de gebouwen gesloopt en verkocht als bouwmateriaal. Er zijn geen overblijfselen meer van zichtbaar, behalve een klein stuk van een tonggewelf en de kapel die in de vorige eeuw herbouwd is.
Het was een adelijk nonnenklooster wat betekent dat adelijke families hier hun dochters naartoe stuurden. In de eerste 100 jaar was het klooster niet al te rijk, maar de bloei na 1300 gaf het klooster veel macht en aanzien. Het werd in feite een mini gemeente ingeklemd tussen Son en Breugel en Nuenen. De regels van het kloosterleven werden niet zo strict genomen door de bewoners, vooral niet in de latere eeuwen. Wellicht omdat ze zo rijk waren konden ze zich dit permiteren? Er zijn vele verhalen over mannelijk bezoek en zelfs kinderen die verwekt zijn bij de nonnen.

Er zijn onbetamelijke connecties met mannen. Dragen de nonnen van Hooidonk geen religieuze kleding, en huwt in 1566 de non Magdalena van Gerwen met een geneesheer uit Eindhoven. (1)

Friesland
De enige vergelijking die gevonden kon worden tot nu toe met betrekking van het uiterlijk van de ring, komt uit Friesland.
Onderstaand een afbeelding van Friese vrouwendracht uit de late 16e eeuw. De afbeelding van een rijk geklede vrouw laat ook een ring zien welke een beetje lijkt op onze ring.

Afbeelding van een rijk geklede vrouw uit Ostfriesland, circa 1570 (2)

Hoe de ring verloren is gegaan is niet meer te achterhalen. Wellicht is deze per ongeluk beland in de beerput of verloren bij huishoudelijk werk en bij het tuinafval terechtgekomen. Ook is het mogelijk dat de ring verstopt is en nooit meer door de eigenaar opgehaald. In de tweede helft van de 16e eeuw werd deze streek namelijk geplaagd door rondtrekkende legers die plunderend te werk gingen en ook Hooidonk niet spaarden.
Het is in ieder geval een prachtig object wat de rijke geschiedenis van deze streek aantoont.

Ingezoomde afbeelding

— Frank Raaijmakers

(1) Hooidonk 1146-1650 – Geschiedenis en archeologie van een adelijk vrouwenklooster – Nico Arts en Hans van den Heuvel
(2) Archeologie in Nederland – Jaargang 6, december 2022